tag:blogger.com,1999:blog-20563059623496955872024-03-19T06:45:40.363+01:00O Fiadeiro da memoriaEtnografía e folcloreUnknownnoreply@blogger.comBlogger4125tag:blogger.com,1999:blog-2056305962349695587.post-79466225569280237822014-08-03T16:22:00.003+02:002014-08-03T17:03:24.320+02:00MOSTEIROS DE GALICIA<br />
<div style="text-align: left;">
<c div="" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #0c343d;">"O Reino de Galicia foi, desde os tempos altomedievais, un territorio
no que se asentaron numerosos mosteiros e conventos, adquirindo unha
relevancia moi superior á doutras moitas rexións europeas. Sendo o
monacato unha institución básica da Europa medieval, a súa especial
implantación en Galicia debe explicarse tanto pola excepcional
predilección que moitas familias nobres e, logo, os diversos monarcas
tiveron polos mosteiros, como polo esplendor civilizacional que a vella
Gallaecia logrou nos séculos XI a XIII. A inventio do sartego do apóstolo
Santiago, a creación dun Camiño de peregrinación, a chegada de moitos
frades de orixe franca (de Cluny e logo do Císter), o deslocamento da
monarquía cara as rexións centrais da Meseta e a propia formación do
Reino de Portugal, déronlle ao monacato galego unha gran oportunidade
de seren os artífices da ordenación, colonización e goberno do territorio
galego. Foron, por esta razón, <a href="http://www.turgalicia.es/a-maxia-dos-mosteiros?langId=gl_ES">os mosteiros</a> unha das pedras angulares na
formación da civilización galega dos tempos medievais e modernos." <b>R. Villares</b>.</span> <a href="http://www.aelg.org/resources/centrodoc/members/paratexts/pdfs/autor104/PT_paratext2479.pdf">Ler máis...</a> </span></span></c>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<object classid="clsid:d27cdb6e-ae6d-11cf-96b8-444553540000" codebase="http://fpdownload.macromedia.com/pub/shockwave/cabs/flash/swflash.cab#version=9,0,28,0" height="400" id="onlinePlayer303223" width="600"><param name="movie" value="//www.slideboom.com/player/player.swf?id_resource=303223" /><param name="allowScriptAccess" value="always" /><param name="quality" value="high" /><param name="bgcolor" value="#ffffff" /><param name="allowFullScreen" value="true" /><param name="flashVars" value="" /><embed src="//www.slideboom.com/player/player.swf?id_resource=303223" width="600" height="400" name="onlinePlayer303223" type="application/x-shockwave-flash" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer"allowScriptAccess="always" quality="high" bgcolor="#ffffff" allowFullScreen="true" flashVars="" ></embed></object></div>
<div style="font-family: tahoma,arial; font-size: 11px; height: 26px; padding-top: 2px;">
<br />
<br />
<br />
<c></c></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2056305962349695587.post-20879452984772570822013-11-17T21:48:00.000+01:002013-11-17T21:49:32.887+01:00O OUTONO NO RIBEIRO DA AVIA<div style="background: white; mso-outline-level: 5; text-align: justify;">
<span style="font-family: Georgia; font-size: x-small;"> </span><span lang="GL"><span style="color: #0c343d; font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;">“Da<i> <b>Terra do Ribeiro da Avia</b>,</i><span class="apple-converted-space"> </span>como lle gustaba dicir a Otero Pedrayo
por ser consecuente coa documentación medieval, comezamos a ter noticias
arredor do final do primeiro cuarto do século XIV. A primeira referencia que
coñezo é do ano 1325, nun documento de San Clodio que asina «<i>Afonso Rodrigues
notario jurado en terra do Ribeyro</i><span class="apple-converted-space"> </span><i>da
Auia</i>»<i>.<span class="apple-converted-space"> </span></i>A partir desta
data, as referencias son moi numerosas. A<span class="apple-converted-space"> </span><i>Terra
do Ribeiro da Avia</i><span class="apple-converted-space"><b> </b></span>era
unha das xurisdicións baixomedievais que resultara da escisión doutra
circunscrición máis antiga, a da <i>Terra de Castela,<span class="apple-converted-space"> </span></i>terra que agrupou ata o século XII
todo o que son agora as comarcas do Ribeiro e O Carballiño. Esa<span class="apple-converted-space"><i> </i></span><i><b>Terra do Ribeiro da Avia</b></i>,
como división administrativa, tivo unha vida relativamente curta, uns escasos
cento cincuenta anos. A derradeira noticia da mesma aparece no<span class="apple-converted-space"><i> L</i></span><i>ibro de notas do concello
de Ourense</i>, nun apunte de 1467, un ano moi importante na historia de
Galicia, o ano no que o pobo ó grito de<span class="apple-converted-space"> </span><i>¡Deus
fratresque Gallaeciae!<span class="apple-converted-space"> </span></i>arremeteu
contra dos señores e das súas fortalezas na denominada revolta Irmandiña. A
nota di: «<i>os do Ribeyro da Ávea e dos ditos partidos tomaran e querían tomar
en sí as ditas fortalesas e derribaron Roucos e Formygeiro e Pena Corneyra e
querian derribar a Peroja e Cabadoso e Juuencos</i>». Unha das víctimas
daquelas revoltas foi a<span class="apple-converted-space"> </span><i><b>Terra
do Ribeiro da Avia</b></i>. Nos novos señoríos xurisdicionais do século XVI xa non
estaba<span class="apple-converted-space"> </span><i>O Ribeiro da Avia</i>;
desde entón, soamente a xurisdición de<span class="apple-converted-space"><i> </i></span><i>San
Clodio do Ribeiro de Avia<span class="apple-converted-space"> </span></i>mantería
o rastro toponímico da antiga terra. O resto do antigo territorio repartiríase
entre diversas e pequenas xurisdicións, a maioría de señorío do Conde de
Ribadavia: Castro Cavadoso, Roucos, Veiga e Carballeda e Ribadavia, xurisdicións distintas pero que se recoñecían na práctica co nome
unificador de<span class="apple-converted-space"> </span><i><b>Condado de
Ribadavia</b></i>. Coincide esa época do século XVI coa de maior fama dos nosos
viños, e esta é a razón pola que maioritariamente se coñecen, neses anos, e
sobre todo fóra de Galicia, como <i>viños de Ribadavia</i>.<span class="apple-converted-space"><i> </i></span>Aínda así, a desaparición do<span class="apple-converted-space"> </span><i>Ribeiro de Avia</i><span class="apple-converted-space"> </span>como entidade xurisdicional non foi
capaz de eliminar o concepto cultural e xeográfico do <i>Ribeiro</i>, concepto
que quedou definitivamente incorporado ó espírito do pobo galego a través da
fala. No ámbito xeográfico, a definición de<span class="apple-converted-space"> </span><i>Ribeiro</i><span class="apple-converted-space"> </span>ampliouse para acoller non só ás
terras das ribeiras do Avia, senón tamén as próximas correspondentes do Miño e
do Arnoia; no semántico,<span class="apple-converted-space"> </span><i>ribeiro</i><span class="apple-converted-space"> </span>pasou a significar especificamente,
non calquera ribeira, senón, de xeito específico, aquelas aptas para producir
viño. Así, por exemplo, o dicionario de Reguera (1840), un dos primeiros de
galego, define<span class="apple-converted-space"> </span><i>ribeiro</i><span class="apple-converted-space"> </span>como: “Ladera muy soleada a las
márgenes de algún río, en donde se produce vino, y frutas”. Cal é entón o
mérito do<span class="apple-converted-space"> </span><i>Ribeiro</i>, dado o
común que resulta a voz? Pois xustamente iso, que cando a xente escoita ese
nome tan común, non pensa nun ribeiro calquera, senón nun viño e nunha terra:
nesta! Niso reside, meus amigos, o
recoñecemento do seu grande mérito.”</span></span><span style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #414141; font-family: Verdana; font-size: 10pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; text-align: right;">
<span lang="GL"><span style="color: #0c343d; font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><b>Frutos Fdz. Glez.</b></span></span></div>
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="400" src="http://photopeach.com/embed/4ho2kw" width="630"></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2056305962349695587.post-15770525063591311202013-10-08T21:59:00.000+02:002013-11-12T16:26:59.531+01:00A VENDIMA NA RIBEIRA SACRA DO SIL<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: left;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: #0c343d;">"</span><b><span style="color: #660000;">Don Ramón Otero Pedrayo</span></b><span style="color: #0c343d;"> consideraba a vendima como paradigma do tempo feliz. Pensaba, ademais, que era tempo propicio para ler a Teócrito e a Virxilio. Porque o conxunto de traballos e rituais da vendima xa están nos clásicos: Homero, Hesiodo, Anacreonte, Teócrito, Virxilio…, todos lle cantan á vendima o canto do tempo feliz. Cando un le: </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="color: #0c343d;">«</span><i style="color: #0c343d;">os mozos e as doncelas/ en cestas acuguladas/ van as vendimadas uvas / levando para as tinallas /../ ao nume da vendima/ coros alegres cantan</i></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">»</span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: #0c343d;">podería pensar en calquera vendima de hai algúns anos, pero estes versos da “</span><b><span style="color: #660000;">Oda ó viño</span></b><span style="color: #0c343d;">” foron escritos por </span><b><span style="color: #660000;">Anacreonte</span></b><span style="color: #0c343d;"> seis séculos antes de Cristo. Logo, o cristianismo, ó recoller boa parte do antigo e riquísimo simbolismo das vides e do viño, común a diversas culturas, e converter en dogma a transformación eucarística do viño en sangue de Cristo, achegaría á xente moitas metáforas e parábolas relacionadas con este tema, destacando sempre o carácter alegre e festivo da vendima: </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="color: #0c343d;">«</span><i style="color: #0c343d;">e saíndo ó campo, vendimaron as viñas, pisaron as uvas e fixeron unha festa</i></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">»</span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> (Xuíces; 9,26). </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: #0c343d;">As escenas de vendima que se representan no mosaico do mausoleo de Santa Constanza, en Roma, unha obra do século IV, en pouco se diferencian das tradicionais vendimas de Galicia: as vendimadoras cortando os acios con ganchelas ou coitelas, os carrexóns levando ó lombo os cestos culeiros acugulados, o carro de bois coa súa tinalla de madeira para o transporte das uvas, os pisóns exercendo o seu oficio no lagar… Asombra esa constancia milenaria das labores e dos símbolos, pero son os “canteiros” (‘</span><i style="color: #0c343d;">pedras prismáticas sobre as que se colocan as cubas</i><span style="color: #0c343d;">’) nos que asentaron as liturxias da vendima, por esa razón perdurables co decorrer do tempo. Por todo iso, coma os clásicos, os nosos poetas celebraron o tempo feliz da vendima: </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="color: #0c343d;">«</span><i style="color: #0c343d;">Arde en bulla o Ribeiro/…/É o tempo da colleita/…/Nos eidos, ¡qué alegría!/ Nas adegas, ¡qué bullas e que afáns!/ Nos lagares, ¡qué louca algarabía!/ ¡Qué sana toleiría/ nas horas dos seráns!</i></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">»</span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: #0c343d;">cantaba </span><span style="color: #660000;"><b>don Eladio</b></span><span style="color: #0c343d;"> no seu poema “</span><b><span style="color: #660000;">A Vindima</span></b><span style="color: #0c343d;">”; e </span><span style="color: #660000;"><b>Samuel Eiján</b></span><span style="color: #0c343d;">, nos traballados versos de “</span><b><span style="color: #660000;">Vida Sanclodiana</span></b><span style="color: #0c343d;">”, definía aquelas vendimas do pobo: </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="color: #0c343d;">«</span><i style="color: #0c343d;">La vendimia es…la calma regalada/ de pueblo humilde, manso, agradecido/.../ Es…el júbilo grato, placentero,// Es…la gran solución, firme, brillante,/ del problema peor de la existencia,/ que asegura al hogar pan abundante/…/ y promete al vivir tiempos mejores/</i></span><span style="color: #0c343d;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">»</span><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">." </span></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><b style="color: #0c343d;">Frutos Fdz. Glez.</b></span></div>
</div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: left;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #0c343d; font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<center>
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="400" src="http://photopeach.com/embed/udv047" width="650"></iframe></center>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2056305962349695587.post-15615153298430074072013-09-10T13:09:00.001+02:002013-10-08T22:02:37.752+02:00O ENTROIDO DE VIANA DO BOLO<div style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 4.8pt 0cm 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS';"><span style="font-size: large;"><b><span style="color: #741b47;">O Entroido
de Viana</span></b><span style="color: #134f5c;"> é un dos máis antigos e tradicionais de Galicia. Os preparativos
comezan un mes antes, mais o día que realmente marca o inicio do Entroido é o </span><b><span style="color: #741b47;">xoves
de Compadres</span></b><span style="color: #134f5c;"> coas </span><b><span style="color: #741b47;">fariñadas</span></b><b style="color: #134f5c;">, </b><span style="color: #134f5c;">nas que os rapaces perseguen ás rapazas
para botarlles fariña, e o </span><b><span style="color: #741b47;">Lardeiro</span></b><span style="color: #134f5c;"> da Praza Maior, un boneco que fan as
rapazas con prendas que lles foron roubando a véspera aos rapaces. A semana
seguinte celébrase o </span><b><span style="color: #741b47;">xoves de Comadres</span></b><b style="color: #134f5c;">,</b><span style="color: #134f5c;"> onde se inverten os papeis: as
vítimas das </span><b><span style="color: #741b47;">fariñadas</span></b><span style="color: #134f5c;"> pasan a ser os rapaces, e na praza aparece tamén a
</span><b><span style="color: #741b47;">Lardeira</span></b><span style="color: #134f5c;">, elaborada con prendas femininas roubadas ás rapazas. A partir
deste día a festa entra no seu apoxeo: o venres e o sábado hai festa de
disfraces para todos na Praza Maior, o domingo Gordo é o día grande con pregón,
bandas de gaitas e desfiles, o luns é o día dos nenos, o martes hai de novo
folións, fariñadas e a queima da parella de Lardeiros e, finalmente, o mércores
de cinza faise a procesión e o enterro da sardiña.<o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #134f5c; font-size: large;"></span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe0pPMGaJ-VAfb1lFcuqbX38KyZfgzmyh7Y7VkvjWDjoNTxSZJQbHmEsjDpXuQL5yJBj8Kys-XdSotmyIpZdFbkogUnTnSwi3IvzCZFwSl385-JRMlITGdKvTl4MX5QOFPo8_jq9I2kWaF/s1600/DSC02807.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="584" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe0pPMGaJ-VAfb1lFcuqbX38KyZfgzmyh7Y7VkvjWDjoNTxSZJQbHmEsjDpXuQL5yJBj8Kys-XdSotmyIpZdFbkogUnTnSwi3IvzCZFwSl385-JRMlITGdKvTl4MX5QOFPo8_jq9I2kWaF/s640/DSC02807.JPG" width="640" /></a></div>
<br />
<div style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 4.8pt 0cm 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: 'Trebuchet MS';"><span style="font-size: large;"><span style="color: #134f5c;">A figura
principal do Entroido vianés é o </span><b><span style="color: #741b47;">boteiro</span><span style="color: #134f5c;">,</span></b><span style="color: #134f5c;"> que precede aos </span><b><span style="color: #741b47;">folións</span></b><span style="color: #134f5c;">
dando saltos coa súa “</span><i style="color: #134f5c;">monca”</i><span style="color: #134f5c;">, unha vara de cores rematada nunha borla que
utiliza para dar saltos e manter a raia aos espectadores que están a ver os
desfiles. O disfraz dos boteiros é espectacular: poden levar a cara tapada
cunha máscara de madeira de cor negra na que se debuxa xeralmente un sorriso
burlón ou un ricto demoníaco, e a cabeza cuberta cunha pantalla monumental de
estrutura de aramio, recuberta de papeliños de cores, formando as máis variadas
figuras. O resto do atavío consiste nunha camisa de liño branco adornada </span></span></span></span><span style="background-color: transparent; color: #134f5c; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; font-size: large;">con
cintas de raso de todas as cores, pantalón vermello con flecos e un cinturón de
coiro do que colgan as chocas, que soan estrepitosamente cada vez que salta ou
corre polas rúas.</span></div>
<span style="color: #134f5c; font-size: large;">
</span>
<br />
<div style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 4.8pt 0cm 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: 'Trebuchet MS';"><span style="font-size: large;"><span style="color: #134f5c;">Os </span><b><span style="color: #741b47;">folións</span>
</b><span style="color: #134f5c;">son grupos de veciños de todas as idades das diferentes aldeas da bisbarra
que forman comparsas nas que todos levan o mesmo modelo de disfraz e desfilan
polas rúas tocando todo tipo de instrumentos de percusión: bombos, tambores, aixadas,
gadañas, martelos, cornos, etc. Parece ser que os folións teñen a súa orixe na
tradición de espantar trasnos, meigas e malos espíritos das aldeas.</span></span></span></span></div>
<span style="color: #134f5c; font-size: large;">
</span>
<br />
<div style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 4.8pt 0cm 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: 'Trebuchet MS';"><span style="font-size: large;"><span style="color: #134f5c;">Outras
figuras de obrigada aparición son a </span><b><span style="color: #741b47;">mula</span> </b><span style="color: #134f5c;">e o </span><b><span style="color: #741b47;">maragato</span></b><span style="color: #134f5c;">. A </span><b><span style="color: #741b47;">mula</span></b><b style="color: #134f5c;">,</b><span style="color: #134f5c;">
que vai guiada por un </span><b><span style="color: #741b47;">maragato</span></b><span style="color: #134f5c;">, compóñena dous rapaces que se dedican a dar
couces e perseguir nenos. Contan que en tempos pasados se subía ao seu lombo ao
cacique para que convidase a viño e viandas a todos os veciños.</span></span></span><span style="color: #134f5c; font-family: 'Trebuchet MS'; font-size: 6.5pt;"><o:p></o:p></span></span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: 'Trebuchet MS';"><span style="font-size: large;"><span style="color: #134f5c;"><br /></span></span></span></span></div>
<span style="color: #134f5c; font-size: large;">
</span>
<br />
<center>
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="400" src="http://photopeach.com/embed/s071mo" width="630"></iframe></center>
Unknownnoreply@blogger.com0